ودیعه: حالتی است که شخصی مال خود را به شخص دیگری می سپارد تا از آن نگهداری کند.
به ودیعه گذار = مودع به ودیعه گیرنده = مستودع یا امین می گویند.
عاریه : حالتی است که شخصی مال خود را در اختیار دیگری می گذارد تا شخص از آن مال استفاده کند.
به عاریه دهنده = معیر به عاریه گیرنده = مستعیر میگویند.
تفاوت ودیعه و عاریه این است که شخص ودیعه گیرنده (مستودع) حق استفاده از مال را ندارد و فقط آنرا نگهداری میکند ولی عاریه گیرنده (مستعیر) مال را میگیرد که از آن استفاده کند.
در بقیه ی موارد به هم شباهت دارند : 1- هم ودیعه و هم عاریه هر دو مجانی هستند یعنی هم نگهداری و هم استفاده از مال کاملا مجانی و رایگان است. 2- هم در ودیعه و هم در عاریه ، ودیعه گیر و عاریه گیر ، امین محسوب میشوند و اگر خسارتی به مال وارد شود مسئول پرداخت خسارت نیستند (مگر اینکه ثابت شود در خسارت بوجود آمده مقصر هستند.)
مثال : فرض کنید دوست شما که قصد رفتن به مسافرت را دارد کلید منزلش را به شما میدهد و از شما میخواهد در نبود او از گلدانهای وی و ماهی های آکواریوم وی مراقبت کنید از لحظه ای که شما میپذیرید، دوست شما ودیعه گذار (مودع) و شما ودیعه گیرنده (مستودع – امین) محسوب میشوید و به رابطه ای که میان شما ایجاد شده عقد ودیعه میگویند، از این پس شما موظف هستید که به منزل دوستتان سرکشی کنید و به گلدانها آب بدهید و غذای ماهی ها را نیز بدهید (یعنی هر کاری که بطور معمول برای نگهداری لازم است) و تمام کارهایی که شما انجام میدهید رایگان و مجانی خواهد بود. حالا اگر شما به وظیفه ی معمول خود عمل کردید ولی بعد از چند روز ماهی ها مردند یا گلدانها خشک شدند، شما چون امین بوده اید (در اصطلاح حقوقی می گویند ید امانی داشته اید) وظیفه ای برای پرداخت خسارت ندارید، مگر اینکه وظیفه ی خود را انجام نداده باشید و در اثر غفلت و تقصیر شما این اتفاق بیافتد که در این حالت چون مقصر هستید باید خسارات را نیز پرداخت کنید.
مثال : فرض کنید برای چند روز می خواهید همراه خانواده به مسافرت بروید، از برادرتان میخواهید که ماشین خودش را برای این چند روز به شما بدهد از زمانی که برادرتان قبول میکند و ماشین را در اختیار شما قرار میدهد عقد عاریه برقرار شده و برادرتان عاریه دهنده (معیر) و شما عاریه گیرنده (مستعیر) محسوب میشوید، شما در این مدت از خودروی برادرتان بصورت رایگان و مجانی استفاده میکنید، اگر در این زمان مثلا موتور ماشین خراب شود یا مثلا لاستیک آن بترکد و یا مسائل دیگری برای ماشین اتفاق بیافتد که شما در آن اتفاقات نقشی نداشته باشید، به دلیل اینکه امین هستید وظیفه ای برای جبران خسارت ندارید ، مگر اینکه اینگونه اتفاقات در اثر بی احتیاطی شما رخ دهد.
قرض : حالتی است که شخصی مال خود را به شخص دیگری تملیک میکند و شخص مذبور باید مثل آنرا بدهد.
به قرض دهنده = مقرض به قرض گیرنده = مقترض می گویند.
همانطور که می بینید قرض با ودیعه و عاریه خیلی تفاوت دارد بخاطر همین آنرا جداگانه توضیح میدهیم.
درواقع در قرض امین و امانتی وجود ندارد چون شما مال خود را به دیگری میدهید که صاحب آن مال شود و مال صاحب جدیدی پیدا میکند و هرگونه خسارتی به مال زده شود در نهایت به صاحب جدید خسارت وارد شده، البته البته در قرض امانت گیرنده باید مالی مشابه مال قبلی به قرض دهنده در مهلت مشخص شده بدهد. شاید کمی پیچیده باشد ولی با مثال زیر بهتر متوجه خواهید شد.
مثال : شما از همکارتان مبلغ صد هزار تومان میگیرید که تا یک ماه دیگر به او پس بدهید، زمانی که شما پول را از همکارتان میگیرید عقد قرض بسته می شود و شما به عنوان قرض گیرنده (مقترض) و همکارتان به عنوان قرض دهنده ( مقرض) محسوب میشوید. از زمانی که شما پول را میگیرید در واقع شما صاحب پول میشوید و از آن به بعد اگر پول گم شود ، سرقت شود ویا اتفاق دیگری بیافتد در واقع این پول از کیسه ی شما رفته چون شما صاحب آن بودید، و در نهایت فرقی نمی کند که شما با آن پول چه کرده اید بلکه باید در مهلت تعیین شده یعنی سر یک ماه صد هزار تومان را به همکارتان پس بدهید.
اشتباهی که معمولا در گفتگوهایمان انجام میدهیم این است که وقتی از دوستمان لباسی میگیریم که با آن به عروسی برویم ، یا کتابی میگیریم که آنرا بخوانیم ، یا در جلسه امتحان خودکاری از بغل دستی مان میگیریم ، یا ...... و درتمام اینگونه موارد معمولا میگوییم : لباستو قرض میدی ؟ کتابتو قرض میدی ؟ خودکارتو قرض میدی ؟ و ........ در حالی که این عمل عــاریــــه نام دارد چون در واقع شما لباس را میگیری که استفاده کنی و دوباره همان لباس را به صاحبش پس بدهی ولی در قرض دیدیم که شما آنچه راکه میگیرید صاحب آن میشوید.
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: عقود و قراردادها ، ودیعه ، عاریه ، قرض ، ،
برچسب‌ها:
آمار
وب سایت: